Is er deze zomer sprake van een economische crisis, of erger nog een economische recessie? En hoe zit het dan met techbedrijven?
Om de eerste vraag beet te pakken: wie de statistische berichten over de Nederlandse economie een beetje volgt, houdt er zeker geen vrolijk gevoel aan over.
In het eerste kwartaal, berichtte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in mei al, kromp de Nederlandse economie met 0,7 procent.
In het tweede kwartaal zal het niet veel beter zijn gegaan – en twee kwartalen van krimp achter elkaar zou officieel betekenen dat Nederland in recessie is. De export daalt, en ook binnen Nederland zijn er fors negatieve signalen. Het CBS liet deze maand weten dat de productie in de industrie in mei met dik 9 procent afnam (op jaarbasis). In april bedroeg de daling zelfs 12 procent.
Seinen op rood
Bovendien staan de seinen in de industrie ook voor deze zomer op rood. Inkooporganisatie Nevi meet de inkoopmanagersindex hoe het met de orders is gesteld in de Nederlandse productiesector. In juni zakte de index (een cijfer onder de 50 duidt op krimp) naar 43,8. Het was een van de meest negatieve metingen ooit, duidde het Nevi.
Dat cijfer is niet alleen zorgwekkend voor de productiesector. De inkoopmanagersindex wordt van oudsher gezien als een belangrijke vroege barometer van de economie. Als ondernemers zich onzeker voelen, is de gedachte, is het eerste wat ze doen hun orders van allerhande materialen terugschroeven.
Als we afgaan op de geschiedenis dus, zitten we met z’n allen met een fors economisch probleem.
Industrie geslonken
Alleen… misschien moeten we in dit geval toch niet te veel willen afgaan op de geschiedenis. In Nederland is de laatste decennia het aandeel van de industrie in de economie aanzienlijk geslonken ten opzichte van het aandeel van de zakelijke dienstverlening. Die is inmiddels goed voor zo’n 20 procent van de totale Nederlandse economie.
Die zakelijke dienstverlening – van IT tot architectenbureaus en accountants – houdt zich tot nader order behoorlijk kranig. De omzet van zakelijke dienstverleners steeg in het eerste kwartaal met gemiddeld liefst 15 procent.
IT: +12 procent
Voor een deel is die enorme stijging te verklaren door de wederopstanding van de reissector (plus 40 procent ten opzichte van vorig jaar). Maar ook andere subsectoren leverden een aardige bijdrage aan de totale toename. Managementadviesbureaus: 15 procent meer omzet. IT-bedrijven: 12 procent meer omzet.
Het is nog even wachten op de cijfers over het tweede kwartaal, maar Nederland zal waarschijnlijk in recessie blijken te zijn. Alleen zal het geen all-out armageddon recessie zijn. Nederland heeft momenteel een economie van twee snelheden. Op enkele subsectoren na is de productiesector – zeg: alles wat gemaakt moet worden, met of van bakstenen, elektronica of chemische materialen – in crisis.
Bijna alles wat met de digitale wereld te maken heeft, groeit en bloeit. De meeste vraag is er naar IT-infrastuctuur en software. De minste vraag binnen de IT is er naar computers. Daar geldt hetzelfde als elders in de economie: wat fysiek gemaakt moet worden, heeft het lastig.
Steeds verder gaande digitalisering
Wat verklaart het verschil in snelheden? Ten eerste beginnen de renteverhogingen van de centrale banken wereldwijd hun tol te eisen. Geld is duurder geworden. De productiesector is erg kapitaalintensief – en heeft dus meer last van het dure geld dan de meeste techbedrijven. Voor techbedrijven geldt wel: groei is nu even minder belangrijk, winstgevendheid is topprioriteit.
Ten tweede: de trend van digitalisering van bedrijfsprocessen, waar het bedrijfsleven al heel lang mee bezig is, is nog lang niet afgerond. Sterker, de hype rond artificial intelligence heeft die digitalisering een nieuwe impuls gegeven. Een economische crisis kan die trend zelfs nog versterken, want artificial intelligence helpt bedrijven in hun zoektocht om kosten te besparen. Bij verzekeraar Nationale Nederlanden levert het werken met ai op de klantenservice nu al een besparing op van 2.500 veertigurige werkweken, oftewel 50 fulltime banen.
Weten hoe jouw techbedrijf er écht voor staat? Doe onze quickscan!
